Αναδημοσίευση από ΄΄ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ΄΄

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Τρίτη 28 Ιουλίου 2009
ΜΙΚΡΟΠΩΛΗΤΕΣ: ΓΥΡΙΖΟΥΝ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΑΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥΣ * ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΤΗ ΔΟΥΛΕΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ...
Πανηγύρια νοσταλγίας και μεροκάματου
Της ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ ΦΩΤΟ: ΕΛ. ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
Διατηρούν ζωντανό ένα από τα αρχαιότερα επαγγέλματα, αυτό του κάπηλου, που στην αρχαία Ελλάδα σήμαινε μικροπωλητής. Σήμερα ζουν ως νομάδες και δουλεύουν ως έμποροι. Το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου τους το περνούν γυρνώντας με το φορτηγό τους και την πραμάτεια τους σε όλη την Ελλάδα. Σκληρό το μεροκάματο, αλλά και ευχάριστο. Είναι οι μικροπωλητές που συναντάμε σε εμποροπανηγύρεις θρησκευτικών εορτών και φημισμένα παζάρια. Ολο και κάπου, ιδίως τώρα το καλοκαίρι, θα πέσουμε πάνω τους.
«Τα πανηγύρια θεωρούνται μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και ταυτόχρονα με τη διοργάνωση μιας εμποροπανήγυρης γίνονται ευκαιρία συνάντησης των αποδήμων, ιδιαίτερα στην επαρχία», αναφέρει ο Δημήτρης Ψύκος, γ.γ του Συνδικάτου Μικροπωλητών.

Ο Σταμάτης Μέλλος πουλάει κάστανα και καλαμπόκια σε πανηγύρια και παζάρια από το 1996. Σήμερα είναι πρόεδρος του Συνδικάτου Μικροπωλητών Ελλάδας, που αριθμεί περίπου 14.000 μέλη, και όπως λέει ο ίδιος για τη δουλειά του: «Είναι ένα επάγγελμα που δεν το αλλάζω ακόμα και να μου έλεγαν: σε κάνουμε διευθυντή τραπέζης. Είναι μια δουλειά ευχάριστη γιατί γυρνάς όλη τη χώρα, αλλάζεις εικόνες και έρχεσαι συνεχώς σε επαφή με νέους ανθρώπους».
«Υπάρχει μια ομορφιά στα παζάρια», λέει ο Νεκτάριος Ντόλος, αντιπρόεδρος του Συνδικάτου και μικροπωλητής εδώ και 25 χρόνια. «Πας, για παράδειγμα, σε μια πόλη 10.000 κατοίκων και βλέπεις τις ημέρες του πανηγυριού να μαζεύονται άλλοι τόσοι. Μας αφήνει κι εμάς μια στεναχώρια όταν βλέπουμε να αδειάζει πάλι η περιοχή».
Γεράσιμος Μπάρκας: «Με συγκινεί το γεγονός ότι μου σφίγγουν το χέρι άνθρωποι που δεν γνωρίζω καν το όνομά τους» Γύρω από ένα πλαστικό τραπέζι, στο πανηγύρι της Αγ. Μαρίνας στο Αυλάκι, μια παρέα μικροπωλητών, φίλων από παλιά, κάθονται για μεσημεριανό. Περνούν όμορφα μέσα στην απλότητά τους και είναι φιλόξενοι ακόμα και στη «διήμερη κατοικία» τους. «Κοιμόμαστε και μαγειρεύουμε μέσα στα φορτηγά μας. Περνάμε θαυμάσια, ειδικά όπου έχει κοντά θάλασσα και στην επαρχία.

~Η δουλειά μας συνδυάζει και τη διασκέδαση, και έχουμε μάθει να περνάμε καλά και με τα λίγα και να επιβιώνουμε σε όλες τις συνθήκες - οικονομικές ή καιρικές», λέει ο κ. Λεωνίδας από τον Πύργο, που βγάζει το μεροκάματο πουλώντας παιχνίδια σε πανηγύρια εδώ και 38 χρόνια.
Ετσι βλέπει τα πράγματα και ο φίλος του, Γεράσιμος Μπάρκας, από την Αμφιλοχία. Υστερα από χρόνια μετανάστης στον Καναδά, γύρισε στην πατρίδα και πουλάει κομπολόγια, που φτιάχνει ο ίδιος επί τόπου. «Αυτή τη δουλειά την αγαπώ και δεν την αλλάζω με τίποτα. Με συγκινεί το γεγονός ότι τυχαίνει να μου σφίγγουν το χέρι ακόμα και άνθρωποι που δεν ξέρω το όνομά τους».
Ο πιο παλιός μικροπωλητής είναι ο Ελευθέριος Γαβαλάς, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Μικρεμπόρων από το 1970 και ενεργός στο επάγγελμα εδώ και 40 χρόνια. Αν και μηχανικός για ασανσέρ, τον κέρδισε τελικά το επάγγελμα του μικροπωλητή. Ξεκίνησε να πουλάει λουλούδια, έπειτα ψιλικά και σήμερα στον πάγκο του απλώνει μαχαίρια, γουδιά, σουγιάδες και πολλά είδη σπιτιού και δώρων.

«Το επάγγελμα είναι σκληρό και θέλει πολλή δουλειά αλλά το αγαπώ και θα δουλεύω σε πανηγύρια μέχρι να πεθάνω», λέει ο κ. Ελευθέριος.
Ελευθέριος Γαβαλάς, πρ. Συνδέσμου Μικροεμπόρων:

«Το επάγγελμα είναι σκληρό, αλλά το αγαπώ». Σήμερα στα πανηγύρια και τα παζάρια η αναλογία γυναικών και ανδρών πίσω από τους πάγκους είναι 30% και 70% αντίστοιχα, με τις γυναίκες όμως να έρχονται πρώτες σε πωλήσεις. Ο κόσμος αγοράζει κυρίως ρούχα, είδη για το σπίτι, κεραμικά και διάφορα παραδοσιακά τοπικά είδη, ανάλογα με το πού βρίσκονται κάθε φορά.
Η άλλη όψη
Οσο και να αγαπούν τη δουλειά τους, δεν μπορούν να μη βλέπουν τα «στραβά» στον χώρο τους. Με τυχερό παιχνίδι παρομοιάζουν πια το εμπόριο στα πανηγύρια αρκετοί, αφού σε κάποιες διοργανώσεις που φέρουν τη σφραγίδα ορισμένων δήμων οι συμμετοχές και οι θέσεις των πάγκων κληρώνονται. Συγχρόνως έχουν να πληρώσουν και ακριβά ενοίκια για έναν πάγκο λίγων μόλις μέτρων, που σε μερικές περιπτώσεις, όπως εξηγεί ο Σταμ. Μέλλος, φτάνουν και τα 1.500 ευρώ για επτά ημέρες. «Πρέπει να βρεθεί μια λύση σε αυτή την κατάσταση», σημειώνει ο πρόεδρος του Συνδικάτου και επισημαίνει: «Ζητάμε να μπει ένα πλαφόν στην τιμή ενοικίασης χώρου για έναν πάγκο και να συμμεριστούν όλοι οι Δήμοι το πρόβλημά μας».

Δημήτρης Ψύκος, γ.γ. Συνδικάτου Μικροπωλητών Ελλάδας: «Τα πανηγύρια είναι μέρος της πολιτιστικής μας κληρονομιάς »

Το άλλο φορτίο που κουβαλάνε είναι η καταβολή των ασφαλίστρων στο ΤΕΒΕ. «Αν εξαιρέσουμε το καλοκαίρι που δουλεύουμε περσσότερο, αφού είναι κυρίως η περίοδος των πανηγυριών, τον χειμώνα, ειδικά από τα μέσα Φεβρουαρίου μέχρι τέλη Μαρτίου, είναι νεκρή περίοδος, και ενώ μπορεί να έχουμε δουλέψει 3 μέρες καλούμαστε να πληρώσουμε ένσημα 20 ημερών», συμπληρώνει ο Νεκτ. Ντόλος.
«Κάνουμε εμπόριο σε χαμηλές τιμές και δουλεύουμε πια για τον επιούσιο και όχι μεγάλα κέρδη, γι'αυτό ζητάμε από την πολιτεία να σκύψει στο πρόβλημά μας», λένε οι μικροπωλητές και καταγγέλλουν τη δράση παράνομων πραγματευτών που πουλάνε παραποιημένα προϊόντα χωρίς να πληρώνουν πουθενά, την ώρα που οι ίδιοι έχουν μόνιμο άγχος το ενοίκιο ενός χώρου. «Για να βγάλουμε το μεροκάματο πρέπει να πουλήσουμε 10 μπλουζάκια ενώ ο καταστηματάρχης ένα. Η κατάργηση των κυριακάτικων παζαριών είναι κάτι που μας έχει πλήξει σοβαρά. Πλέον μας μένουν κάποια μεγάλα παζάρια και θρησκευτικές εμποροπανηγύρεις για να δουλέψουμε». *
Η ΑΤΖΕΝΤΑ ΤΟΥ ΠΑΝΗΓΥΡΙΟΥ
Τα πιο δημοφιλή πανηγύρια στα οποία δίνουν πάντα το «παρών» οι μικροπωλητές είναι:
* Παζάρι Τεγέας 14 - 22 Αυγούστου
* Παζάρι Μολάων Λακωνίας 4 - 9 Νοεμβρίου
* Παζάρι Γαργαλιάνων 1 - 7 Οκτωβρίου
* Πασχαλινή αγορά στον Κουβαρά (Μεγάλη Εβδομάδα)
* Παζάρι Χαλκίδας 25 Ιουλίου - 2 Αυγούστου
* Παζάρι στο Γύθειο 14 - 21 Σεπτεμβρίου
* Πανηγύρι Αγίας Μαρίνας, Αυλάκι, Δήμος Μαρκόπουλου 16 - 17 Ιουλίου
* Πανηγύρι Αγ. Ιωάννη Ρέντη 28 - 29 Αυγούστου
* Πανηγύρι Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Αθήνα 20 - 21 Μαΐου
* Πανηγύρι Μεσσήνης 19 - 26 Σεπτεμβρίου
* Παζάρι Ναυπάκτου 26 Οκτωβρίου - 2 Νοεμβρίου
* Χριστουγεννιάτικη αγορά στην Αργυρούπολη
* Παζάρι Δήμου Κροκεών Λακωνίας, τις απόκριες.
Περισσότερες πληροφορίες για τη δραστηριότητα των μικροπωλητών και τους τόπους με πανηγύρια και παζάρια στην επίσημη ιστοσελίδα τους: www.mikropolites.gr.