Μέχρι τα τριάντα του χρόνια ο Ιωάννης ζει ασκητική ζωή στην έρημο της Ιουδαίας και την έχει αφιερώσει ολοκληρωτικά στην προσευχή. Τρεφόταν με ακρίδες (τις τρυφερές άκρες των φυτών) και άγριο μέλι. Όσο μεγάλωνε, μεγάλωνε και η χάρη του. Όταν μεταφέρθηκε στις όχθες του Ιορδάνη Ποταμού άρχισε να κηρύττει την έλευση του Σωτήρα.
Το κήρυγμά του ήταν κήρυγμα μετάνοιας.
«Μετανοείτε· Ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών», φώναζε, ενώ βάπτιζε πολλούς από αυτούς που έρχονταν να τον ακούσουν. Εκεί τον συνάντησε και ο Χριστός και του ζήτησε να τον βαπτίσει. Εκείνος αρνήθηκε, όμως ο Χριστός επέμενε, και έτσι ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βάπτισε τον Ιησού Χριστό στα νερά του Ιορδάνη Ποταμού.
Τα τίμια λόγια του Προδρόμου ενοχλούσαν τις διεφθαρμένες συνειδήσεις των Φαρισαίων και του βασιλιά Ηρώδη, ο οποίος και τον φυλάκισε. Σε κάποια γιορτή των γενεθλίων του, ο Ηρώδης ζήτησε από την Σαλώμη να του χορέψει και της υποσχέθηκε με όρκο να της δώσει ό,τι του ζητήσει. Η Ηρωδιάς, η μητέρα της, που φθονούσε τον Ιωάννη, είπε στην κόρη της να ζητήσει το κεφάλι του προφήτου μέσα σ’ ένα πιάτο. Με το μαρτυρικό αυτό τέλος, ο προφήτης και πρόδρομος Ιωάννης προπορεύτηκε στον Άδη, για να κηρύξει την έλευσή του Ιησού Χριστού στους απ’ αιώνος θανόντας.
Αναγνώριση από την εκκλησία
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο αναφέροντας το όνομά του μετά την Παναγία στις προσευχές και στις δεήσεις.Στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο είναι αφιερωμένες έξι ημέρες του χρόνου:
- 7 Ιανουαρίου (γιορτή προς τιμήν του)
- 24 Φεβρουαρίου (1η & 2η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του)
- 25 Μαϊου (3η εύρεση της Τίμιας Κεφαλής του)
- 24 Ιουνίου (η γέννησή του)
- 29 Αυγούστου (αποτομή της Τίμιας Κεφαλής του), και
- 23 Σεπτεμβρίου (η εκ πνεύματος αγίου σύλληψή του).