Στον «αέρα» οι υπαίθριες βιολογικές αγορές

Οι προϋποθέσεις που απαιτούνται από το κράτος καθιστούν τη λειτουργία τους ασύμφορη
Της Τανιας Γεωργιοπουλου

«Πέντε αγρότες που θα συγκεντρωθούν στην πλατεία του χωριού τους για να πουλήσουν τα προϊόντα τους; Απαγορεύεται. Στην Ελλάδα ό,τι δεν προβλέπεται από την υπάρχουσα νομοθεσία, απλώς απαγορεύεται» τονίζει ο κ. Γιώργος Κεράνης, γραμματέας του συλλόγου Αγορών Βιοκαλλιεργητών Αττικής. Οι υπαίθριες βιολογικές αγορές κινδυνεύουν άμεσα να κλείσουν, καθώς ο τρόπος που αντιμετωπίζονται από το υπουργείο Εμπορίου, πρακτικά, καθιστά ασύμφορη τη λειτουργία τους.

«Μόνο την τελευταία εβδομάδα επιβλήθηκαν στους αγρότες των βιολογικών αγορών της Αττικής πρόστιμα ύψους 50.000 ευρώ γιατί δεν διαθέτουν ταμειακή μηχανή, δεν αποδίδουν ΦΠΑ και δεν έχουν άδεια πώλησης στην αγορά. Μας αντιμετωπίζουν δηλαδή ως εμπόρους, ενώ είμαστε αγρότες και φορολογούμαστε ως αγρότες. Οσο για την άδεια, ούτε ένας από εμάς δεν έχει καταφέρει να βγάλει, γιατί το ίδιο το υπουργείο δεν έχει συστήσει ακόμα την επιτροπή γνωμοδότησης για την άδεια. Πρόκειται για παράνοια» τονίζει ο κ. Γιάννης Μέλος, παραγωγός βιολογικών προϊόντων.

Οπως εξηγεί, οι αγρότες που πωλούν τα προϊόντα τους στις αγορές βιολογικών δεν αρνούνται ούτε την τοποθέτηση ταμειακών μηχανών, ούτε την επιβολή ΦΠΑ, εφόσον αλλάξει ο τρόπος φορολόγησης και δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο για τη λειτουργία των βιολογικών αγορών.

Πιο δίκαιο
«Οι αγρότες φορολογούνται με βάση ένα τεκμαρτό εισόδημα. Εμείς θέλουμε να μπούμε στο καθεστώς εξόδων - εσόδων γιατί θεωρούμε ότι είναι περισσότερο δίκαιο. Επίσης δεν είναι δυνατόν, για να βγάλεις άδεια πώλησης στην αγορά να χρειάζεσαι 18 δικαιολογητικά τα οποία θα πρέπει να ανανεώνονται κάθε έξι μήνες», προσθέτει.

«Πρέπει να δημιουργηθεί άμεσα νομοθεσία που θα θεσμοθετεί έναν τύπο αγοράς ξεχωριστό από τις λαϊκές αγορές -στις οποίες μόνο το 10% των συμμετεχόντων είναι παραγωγοί- που έως τώρα γνωρίζουμε και θα επιτρέπει στους αγρότες να διαθέτουν οι ίδιοι τα προϊόντα τους στους καταναλωτές, όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις» ονίζει ο κ. Κεράνης. Οι αγρότες των βιολογικών αγορών τονίζουν ότι αυτή τη στιγμή μόνο ο Οργανισμός Λαϊκών Αγορών έχει τη δυνατότητα να ιδρύει αγορές και ζητούν να «ανοίξει» η συγκεκριμένη αρμοδιότητα. «Δεν χρειαζόμαστε τις επιδοτήσεις, ανοίξτε απλώς τις αγορές για να πουλήσουμε» τονίζει ο κ. Κεράνης.

Οι αγορές βιολογικών προϊόντων που λειτουργούν εδώ και 15 χρόνια όχι μόνο έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, αλλά έχουν δημιουργήσει μια σημαντική ομάδα «πιστών οπαδών». Η κ. Κωνσταντίνα Βασιλοπούλου εξηγεί ότι προτιμάει τις βιολογικές αγορές γιατί μπορεί να βρει φρέσκα βιολογικά προϊόντα σε χαμηλές τιμές -ανάλογες με τα συμβατικά- το απόγευμα (2.30 μ.μ. - 5.30 μ.μ. τον χειμώνα και 4.30 μ.μ. - 7.30 μ.μ. το καλοκαίρι). «Στη βιολογική αγορά ξέρω τους παραγωγούς, συνεννοούμαστε πότε θα φέρουν ένα προϊόν, τους εμπιστεύομαι. Με βολεύoυν επίσης οι ώρες που λειτουργούν».

Καλύτερα προϊόντα
Η απευθείας διάθεση της τροφής επιτρέπει στους καταναλωτές να ξέρουν τι τρώνε και στους αγρότες να επωφελούνται από την προστιθέμενη αξία των προϊόντων που εκείνοι παράγουν. Βοηθά δηλαδή στο να έχουμε καλύτερα και φθηνότερα αγροτικά προϊόντα.

Οι αγορές βιολογικών προϊόντων, παρόλο που δεν έχουν θεσμοθετηθεί ως τέτοιες επισήμως, έχουν πιστοποιηθεί από τον ΕΛΟΤ για τον τρόπο λειτουργίας τους. Στο πλαίσιο αυτό ορίζεται ως υποχρέωσή τους η στήριξη ενός ιδρύματος της περιοχής όπου λειτουργούν. Οι βιοκαλλιεργητές της αγοράς Βούλας από το 2008 καλύπτουν κατά 75% τις ανάγκες του Παιδικού Χωριού SOS Βάρης, στο οποίο έχουν διαθέσει μέχρι σήμερα 15 τόνους προϊόντων δωρεάν. Παράλληλα 10 βρεφονηπιακοί σταθμοί στην Αττική σιτίζονται από τα προϊόντα των αγορών βιολογικών προϊόντων.

Θεσμός σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες από τη δεκαετία του ’90
Οι αγορές των αγροτών είναι θεσμός σε όλο τον κόσμο. Χαρακτηριστικά, στις ΗΠΑ λειτουργούν 5.270 αγορές αγροτικών προϊόντων, ενώ στην Ιαπωνία λειτουργούν 13.530 αγορές μέσω των οποίων διατίθεται το 35% των τροφίμων.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει θέσει ως στόχο τη διάδοση της απευθείας διάθεσης των αγροτικών προϊόντων από τους παραγωγούς στους καταναλωτές. Μάλιστα η Ιταλία, η Γερμανία, η Αυστρία, η Αγγλία, η Γαλλία, η Ιρλανδία και η Δανία έχουν λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να στηρίξουν αυτές τις αγορές.

Οι αγορές των βιολογικών προϊόντων λειτουργούν σε ευρωπαϊκές χώρες από το 1990. Στην Ιταλία λειτουργούν πάνω από 200 αγορές παραγωγών βιολογικών προϊόντων και περισσότερες από 500 αγορές αγροτών, ενώ το 2010 ψηφίστηκε νόμος που ευνοεί ακόμα περισσότερο την ανάπτυξή τους.

Επίσης, στη γειτονική χώρα 1.940 αγροτικές εκμεταλλεύσεις πωλούν απευθείας προϊόντα από το αγρόκτημα στους καταναλωτές και λειτουργούν 480 ομάδες απευθείας διάθεσης προϊόντων.

Στην Αγγλία λειτουργούν πάνω από 500 αγορές αγροτών και η άδεια λειτουργίας τους εκδίδεται από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.

Στη Γερμανία λειτουργούν περίπου 360 αγορές αγροτών από τις οποίες οι 175 στη Βαυαρία. Σημαντικό στοιχείο για τα προϊόντα που πωλούνται σε αυτές τις αγορές αποτελεί η εντοπιότητα. Οπως διαφημίζεται στις γερμανικές αγροτικές αγορές «δεν θα βρείτε μάνγκο και μπανάνες». Υπολογίζεται ότι περίπου 40.000 αγρότες διαθέτουν τη σοδειά τους απευθείας από το αγρόκτημα.

Στην Αυστρία λειτουργούν 376 αγορές αγροτών από τις οποίες οι 20 είναι αγορές βιοκαλλιεργητών. Καθώς έχουν εφαρμοστεί πολιτικές για τη στήριξη της απευθείας διάθεσης των αγροτικών προϊόντων λειτουργούν 282 καταστήματα πώλησης που ανήκουν σε παραγωγούς ή σε οργανώσεις και 1.700 γεωργικές εκμεταλλεύσεις διαθέτουν άμεσα τα προϊόντα τους.

Στη Γαλλία λειτουργούν πολλών ειδών υπαίθριες αγορές από τους φορείς των αγροτών και το τμήμα Γεωργίας της περιφέρειας και σε αυτές διατίθενται νωπά, αλλά και μεταποιημένα προϊόντα. Το 26% των αγροτικών εκμεταλλεύσεων της Γαλλίας διαθέτουν οι ίδιες την παραγωγή τους.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_2_28/01/2012_470400