Σε ισχύ και φέτος, για τελευταία χρονιά, η διαδικασία του «αυτοελέγχου» που απαλλάσσει χιλιάδες επιχειρήσεις από τον βραχνά του τακτικού φορολογικού ελέγχου
Περίπου 700.000 μικρομεσαίοι επιτηδευματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν φέτος, για τελευταία φορά, τη δυνατότητα να υπαχθούν στη διαδικασία του «αυτοελέγχου» για να περαιώσουν αυτόματα τη χρήση του προηγούμενου έτους και να απαλλαγούν από τον τακτικό φορολογικό έλεγχο. Το σύστημα του «αυτοελέγχου», το οποίο είναι μια μορφή «αυτόματης περαίωσης» της εκάστοτε προηγούμενης φορολογικής χρήσης, θα πάψει να εφαρμόζεται από το 2015. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με τη νέα φορολογική νομοθεσία, για τις χρήσεις του 2014 και των επομένων ετών, η διαδικασία του «αυτοελέγχου» έχει πλέον καταργηθεί!
Στο σύστημα του «αυτοελέγχου» μπορούν να υπαχθούν φέτος, για τελευταία χρονιά, οι εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 300.000 ευρώ, οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 150.000 ευρώ και οι ελεύθεροι επαγγελματίες με ετήσιες ακαθάριστες αμοιβές μέχρι 150.000 ευρώ. Οι φορολογούμενοι αυτοί θα κληθούν προαιρετικά να επαναπροσδιορίσουν τα ακαθάριστα έσοδά τους με βάση τις δαπάνες που πραγματοποίησαν, δηλαδή θα τους ζητηθεί να δηλώσουν τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα. Tα ακαθάριστα έσοδα που θα προσδιοριστούν με βάση τις δαπάνες, δηλαδή τα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα, θα συγκριθούν με τα δηλωθέντα, δηλαδή με αυτά που προκύπτουν με βάση τα τηρούμενα βιβλία. Όποιο από τα δύο ποσά είναι υψηλότερο, θα ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος και του ΦΠΑ.
Ειδικότερα:
- Σε περίπτωση που τα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα είναι μικρότερα από τα δηλωθέντα, ως βάση για τον προσδιορισμό των καθαρών κερδών και του φόρου εισοδήματος θα χρησιμοποιηθούν τα δηλωθέντα έσοδα. Τα καθαρά κέρδη θα προσδιοριστούν καί με τη λογιστική μέθοδο, δηλαδή με αφαίρεση των δαπανών από τα δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα, καί με την εξωλογιστική μέθοδο, δηλαδή με πολλαπλασιασμό των δηλωθέντων ακαθαρίστων εσόδων επί τον μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους που αντιστοιχεί στη δραστηριότητα ή τον μέσο μ.σ.κ.κ. που προκύπτει με βάση τις περισσότερες από μία ασκούμενες δραστηριότητες του φορολογούμενου. Όποιο από τα δύο ποσά καθαρών κερδών είναι το μεγαλύτερο θα ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος που θα κληθεί να πληρώσει ο φορολογούμενος για να περαιώσει τη χρήση του 2013 και να απαλλαγεί από τον τακτικό φορολογικό έλεγχο. Ταυτόχρονα, σε περίπτωση που τα δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα των τεκμαρτών ο επιχειρηματίας ή ο ελεύθερος επαγγελματίας που θα έχει υπαχθεί στη διαδικασία του «αυτοελέγχου» δεν θα υποχρεωθεί να πληρώσει επιπλέον ΦΠΑ, για την περαίωση της χρήσης του 2013.
- Σε περίπτωση που τα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα, το καθαρό εισόδημα θα επαναπροσδιοριστεί με βάση την εξωλογιστική μέθοδο, δηλαδή με πολλαπλασιασμό των τεκμαρτών ακαθαρίστων εσόδων επί τον προβλεπόμενο μ.σ.κ.κ. ή τον μέσο μ.σ.κ.κ. Το ποσό που θα προκύψει θα είναι το τεκμαρτό καθαρό εισόδημα ή τα τεκμαρτά καθαρά κέρδη. Το ποσό αυτό θα συγκριθεί με το δηλωθέν καθαρό εισόδημα, δηλαδή με αυτό που έχει προκύψει με βάση τα τηρηθέντα βιβλία (με αφαίρεση των δαπανών από τα δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα). Όποιο από τα δύο ποσά καθαρού εισοδήματος είναι το μεγαλύτερο θα αποτελέσει τη βάση για τον υπολογισμό του οφειλόμενου φόρου εισοδήματος. Ταυτόχρονα, ο επιχειρηματίας ή ο ελεύθερος επαγγελματίας θα υποχρεωθεί να πληρώσει επιπλέον ΦΠΑ, επί της πρόσθετης διαφοράς μεταξύ δηλωθέντων και τεκμαρτών ακαθαρίστων εσόδων. Με την καταβολή των ποσών φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ, που θα προκύψουν από τη διαδικασία αυτή, η χρήση του 2013 θα περαιώνεται αυτόματα και ο φορολογούμενος θα απαλλάσσεται από τον τακτικό φορολογικό έλεγχο.
Πιο αναλυτικά, η διαδικασία του «αυτοελέγχου» καθορίζεται με τις διατάξεις του άρθρου 79 του φορολογικού νόμου 3842/2010. Βάσει των διατάξεων αυτού του άρθρου, οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ εμπορικών επιχειρήσεων με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 300.000 ευρώ, επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών με ετήσια ακαθάριστα έσοδα μέχρι 150.000 ευρώ και ελευθέρων επαγγελματιών με ετήσιες ακαθάριστες αμοιβές μέχρι 150.000 ευρώ θεωρούνται ειλικρινείς και δεν παραπέμπονται σε τακτικό φορολογικό έλεγχο, εφόσον υπαχθούν σε μια διαδικασία «αυτοελέγχου», η οποία προβλέπει τα ακόλουθα:
1. Εμπορικές και βιοτεχνικές επιχειρήσεις: Τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσης επαναπροσδιορίζονται με βάση τον ακόλουθο μαθηματικό τύπο:
(κόστος πωληθέντων αγαθών + δαπάνες χρήσης) Χ 100 / (100 – μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους).
Το «κόστος πωληθέντων αγαθών» υπολογίζεται ως εξής: στη συνολική αξία των προϊόντων, των αγαθών ή των πρώτων υλών που αγοράστηκαν από την επιχείρηση μέσα στη χρήση προστίθεται η αξία των αποθεμάτων που υπήρχαν στην απογραφή έναρξης της χρήσης και στη συνέχεια, από το άθροισμα που προκύπτει αφαιρείται η αξία των αποθεμάτων που υπάρχουν στην απογραφή λήξης της χρήσης. Ειδικά για τις επιχειρήσεις που έχουν τηρήσει βιβλία β' κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και απαλλάσσονται νόμιμα από το βιβλίο απογραφών, ως απογραφή έναρξης της διαχειριστικής περιόδου λαμβάνεται υπόψη το 10% επί των αγορών της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, ενώ ως απογραφή λήξης λαμβάνεται υπόψη το 10% επί των αγορών της περαιούμενης διαχειριστικής περιόδου.
Ο «μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους» είναι ο ποσοστιαίος συντελεστής που έχει καθορίσει το υπουργείο Οικονομικών προκειμένου τα καθαρά κέρδη από κάθε ασκούμενη εμπορική δραστηριότητα να προσδιορίζονται με τεκμαρτό τρόπο. Ο συντελεστής αυτός αντιπροσωπεύει συγκεκριμένο ποσοστό επί των ακαθαρίστων εσόδων (επί του τζίρου) κάθε εμπορικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τη λογική του υπουργείου Οικονομικών, στο συγκεκριμένο ποσοστό αντιστοιχούν κατά τεκμήριο τα καθαρά κέρδη από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Σε περίπτωση που η επιχείρηση ασκεί περισσότερες της μιας δραστηριότητες τότε ως «συντελεστής καθαρού κέρδους» λαμβάνεται υπόψη ο μέσος σταθμικός σ.κ.κ. ο οποίος αντιστοιχεί στο σύνολο των ασκούμενων δραστηριοτήτων. Ο μέσος σταθμικός σ.κ.κ. προκύπτει με τα ακόλουθα βήματα:
α) πολλαπλασιάζονται τα δηλωθέντα ακαθάριστα έσοδα από κάθε δραστηριότητα με τον αντίστοιχο μ.σ.κ.κ, για να βρεθούν τα καθαρά κέρδη κάθε δραστηριότητας με τεκμαρτό τρόπο,
β) στη συνέχεια, το άθροισμα των τεκμαρτώς προσδιορισθέντων καθαρών κερδών των επιμέρους δραστηριοτήτων διαιρείται με το συνολικό ποσό των ακαθαρίστων εσόδων που έχουν δηλωθεί για όλες τις δραστηριότητες. Ο δεκαδικός αριθμός που προκύπτει από τη διαίρεση αυτή είναι χαμηλότερος της μονάδας και ισοδυναμεί με τον ποσοστιαίο μέσο σταθμικό σ.κ.κ.
Τα ακαθάριστα έσοδα που προσδιορίζονται τεκμαρτώς, με βάση τον παραπάνω μαθηματικό τύπο, λαμβάνονται υπόψη για τον επαναπροσδιορισμό των υποχρεώσεων της επιχείρησης σε ΦΠΑ και φόρο εισοδήματος. Συγκεκριμένα, εάν τα τεκμαρτώς προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα, τότε η επιχείρηση καλείται να πληρώσει τον επιπλέον ΦΠΑ που αντιστοιχεί στην πρόσθετη διαφορά ακαθαρίστων εσόδων που προέκυψε. Επίσης, τα τεκμαρτώς προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα πολλαπλασιάζονται με τον ποσοστιαίο «μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους» (μ.σ.κ.κ.) που αντιστοιχεί στη δραστηριότητα της επιχείρησης ή με τον μέσο σταθμικό σ.κ.κ. εφόσον ασκούνται περισσότερες της μιας δραστηριότητες. Το ποσό που προκύπτει από τον πολλαπλασιασμό αυτό είναι τα τεκμαρτά καθαρά κέρδη της επιχείρησης. Αν τα τεκμαρτά αυτά κέρδη είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα, η επιχείρηση θα πληρώσει φόρο εισοδήματος με βάση τα τεκμαρτά κέρδη, δηλαδή υψηλότερο από αυτόν που αναλογεί στα δηλωθέντα κέρδη της. Στην ουσία, κάθε εμπορική και βιοτεχνική επιχείρηση που θα υπαχθεί στη διαδικασία του «αυτοελέγχου», εάν έχει συμπεριλάβει στα βιβλία της πολύ μεγάλα ποσά δαπανών που υπερβαίνουν ή προσεγγίζουν το ύψος των ακαθαρίστων εσόδων της θα υποχρεωθεί να δηλώσει τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα και τεκμαρτά καθαρά κέρδη σημαντικά υψηλότερα από αυτά που προκύπτουν με βάση τα βιβλία που τήρησε και θα πληρώσει επιπλέον ποσά φόρου εισοδήματος και ΦΠΑ.
2. Επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών και ελεύθεροι επαγγελματίες: Τα ακαθάριστα έσοδα της χρήσης επαναπροσδιορίζονται τεκμαρτώς, με βάση τον ακόλουθο μαθηματικό τύπο:
(δαπάνες χρήσης) Χ 100 / (100 – μοναδικός συντελεστής καθαρού κέρδους). Εάν τα τεκμαρτώς προσδιορισθέντα ακαθάριστα έσοδα είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα τότε η επιχείρηση ή ο επαγγελματίας πρέπει να πληρώσει επιπλέον ΦΠΑ επί της πρόσθετης διαφοράς για να περαιώσει. Επίσης τα τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα πολλαπλασιάζονται με τον μ.σ.κ.κ. που αντιστοιχεί στην ασκούμενη δραστηριότητα ή με τον μέσο σταθμικό σ.κ.κ. που αντιστοιχεί στις περισσότερες της μιας ασκούμενες δραστηριότητες. Τα τεκμαρτά καθαρά κέρδη που προκύπτουν από τον πολλαπλασιασμό αυτόν, εάν είναι μεγαλύτερα από τα δηλωθέντα, λαμβάνονται υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου εισοδήματος και την περαίωση της χρήσης.
Στην ουσία, κάθε επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελεύθερος επαγγελματίας που θα υπαχθεί στη διαδικασία του «αυτοελέγχου», εάν έχει συμπεριλάβει στα τηρηθέντα βιβλία πολύ μεγάλα ποσά δαπανών που υπερβαίνουν ή προσεγγίζουν το ύψος των δηλωθέντων ακαθαρίστων εσόδων θα υποχρεωθεί να δηλώσει τεκμαρτά ακαθάριστα έσοδα και τεκμαρτά καθαρά κέρδη σημαντικά υψηλότερα από αυτά που προκύπτουν με βάση τα βιβλία που τήρησε και να πληρώσει επιπλέον ποσά φόρου εισοδήματος.
Σημειώνεται ότι η φορολόγηση των καθαρών κερδών που θα προκύψουν φέτος με τον «αυτοέλεγχο» θα γίνει με συντελεστή 26% από το πρώτο ευρώ, σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία για τη φορολογία εισοδήματος, που τέθηκε σε ισχύ με το ν. 4110/2013
Επίσης, πρέπει να διευκρινιστεί ότι η διαδικασία του «αυτοελέγχου» διεκπεραιώνεται με τη συμπλήρωση των κωδικών αριθμών του πίνακα Ι, ο οποίος βρίσκεται στην τρίτη σελίδα του νέου εντύπου Ε3, που πρέπει και φέτος να υποβληθεί ηλεκτρονικά πριν την υποβολή του βασικού εντύπου της φορολογικής δήλωσης (του Ε1).
Για τη χρήση του 2014 (οικονομικό έτος 2015) και τις επόμενες, η διαδικασία του «αυτοελέγχου» δεν θα ισχύσει, καθώς καταργήθηκε εμμέσως πλην σαφώς από τις διατάξεις του νέου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ). Συγκεκριμένα, με το νέο ΚΦΕ, καταργήθηκαν τα άρθρα 32 και 49 του παλαιού Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος με τα οποία προβλεπόταν ο εξωλογιστικός προσδιορισμός των καθαρών κερδών των φυσικών και νομικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα. Καταργήθηκε δηλαδή ο προσδιορισμός των καθαρών κερδών με πολλαπλασιασμό των ακαθαρίστων εσόδων κάθε επιχείρησης ή ελεύθερου επαγγελματία επί τον ποσοστιαίο μοναδικό συντελεστή καθαρού κέρδους. Από τη στιγμή λοιπόν που καταργήθηκε ο εξωλογιστικός προσδιορισμός, ο οποίος αποτελεί βασικό «εργαλείο» για τον υπολογισμό του αποτελέσματος του «αυτοελέγχου», αυτόματα καταργήθηκε και ο ίδιος ο «αυτοέλεγχος».
Αναρτήσεις
