Αναρτήσεις
Μπορεί ο νόμος 4264/2014 (Άσκηση εμπορικών δραστηριοτήτων εκτός καταστήματος και άλλες διατάξεις) να έχει τεθεί σε ισχύ από τις 15 Μαΐου του 2014 (ΦΕΚ Α 118/15-5-2014) φέροντας αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των Λαϊκών Αγορών, όμως ελάχιστα έχουν γραφεί για τις αλλαγές που έφερε στο πλανόδιο εμπόριο αγροτικών προϊόντων. Με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου που ακολουθεί ξεκαθαρίζεται ότι εδώ και πέντε μήνες έχει μπει τέλος στην έκδοση νέων αδειών πλανόδιου πωλητή για παραγωγούς αγροτικών προϊόντων ενώ οι παλιές άδειες εξακολουθούν να ισχύουν και μπορούν να ανανεώνονται έως ότου ο κάτοχός τους συνταξιοδοτηθεί. Σύμφωνα με όσα όριζε ο προηγούμενος Νόμος (2323/1995), οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων που δεν επιθυμούσαν να διαθέσουν τα προϊόντα τους μέσω των λαϊκών αγορών, μπορούσαν να εκδώσουν μια άδεια που τους επέτρεπε να πωλούν σε όποιο σημείο επιθυμούσαν (σε όλη την επικράτεια, σε δρόμους με τα αγροτικά τους αυτοκίνητα ή οπουδήποτε αλλού).
Πλέον οι αγρότες - μεταξύ αυτών και οι Νέοι Αγρότες - που ψάχνουν διέξοδο πώλησης της παραγωγής τους μπορούν να το κάνουν μόνο σε «υπαίθριες αγορές» (εκτός των λαϊκών και δημοτικών αγορών) ή να ζητήσουν από το δήμο «άδεια στάσιμου εμπορίου». Όταν αναφερόμαστε σε «υπαίθριες αγορές» αυτές ουσιαστικά είναι οι θρησκευτικές, επαιτειακές και παραδοσιακές εμποροπανηγύρεις, ζωοπανηγύρεις, πασχαλινές και χριστουγεννιάτικες αγορές, οι ειδικές παραδοσιακές τοπικές αγορές (π.χ. στο Κοπανάκι στην Μεσσηνία που λειτουργεί εδώ και 100 χρόνια, στο Δοξάτο Δράμας κ.α.) και οι κυριακάτικες αγορές.
Γιατί σταμάτησε η έκδοση αδειών;
Ο λόγος της παύσης έκδοσης των προηγούμενων τύπου αδειών – σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου - οφείλεται στο γεγονός ότι υπήρχαν διαμαρτυρίες από εμπορικούς συλλόγους και άλλους φορείς του στεγασμένου εμπορίου με την αιτιολογία ότι το «παράνομο πλανόδιο εμπόριο» έχει γιγαντωθεί και θα πρέπει σε καιρούς κρίσης να προστατευθεί το λεγόμενο στεγασμένο εμπόριο. Γενάτε όμως το ερώτημα: Αν δεν μπορεί η ίδια η πολιτεία να ελέγξει την σωστή λειτουργία ενός κλάδου απλά τον παύει, «συμπαρασύροντας» και τους νόμιμους;
Την ίδια στιγμή με ένα νέο επενδυτικό πρόγραμμα του ΥπΑΑΤ (Νέων Αγροτών) το επόμενο διάστημα θα ενταχθούν στην αγροτική παραγωγή περίπου 11.000 Νέοι Αγρότες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι γιατί θα πρέπει να στερούνται της επιλογής που είχαν οι αγρότες τα προηγούμενα χρόνια να διαθέτουν όπου επιθυμούν τα προϊόντα τους εφόσον τηρούν όλες τις προϋποθέσεις και είναι καθ’ όλα νόμιμοι; Μπορούν οι υπάρχουσες υπαίθριες αγορές που περιγράψαμε να απορροφήσουν το σύνολο των αγροτών που θα βγουν στην αγορά; Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα είναι σίγουρα όχι.
Τι μπορούν να κάνουν οι νέοι αγρότες με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο
Σύμφωνα με όσα μας αναφέρουν υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Ανάπτυξης που ασχολούνται με την διαδικασία, από εδώ και στο εξής ένας αγρότης που επιθυμεί να πουλήσει τα αγροτικά του προϊόντα εκτός λαϊκών αγορών, είτε μπορεί να τα διαθέσει μέσω του υπαίθριου εμπορίου, αλλά πάντα στα όρια των υπαίθριων αγορών (οι άδειες πλέον χορηγούνται από τις Περιφέρειες και ισχύουν εντός των ορίων τους) ή σε κάποιες περιπτώσεις σε κάποια συγκεκριμένα σημεία του Δήμου, σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες (οι άδειες αυτές θα εκδίδονται από τον Δήμο).
Αυτό που συμβουλεύουν λοιπόν τα αρμόδια στελέχη του ΥΠΑΝ τους ενδιαφερόμενους είναι εφόσον πλέον δεν μπορούν να πουλήσουν αγροτικά προϊόντα με τον «παλιό τρόπο» να αιτηθούν στους Δήμους για την έκδοση μιας νέου τύπου άδειας ώστε στη συνέχεια ο Δήμος η ή Περιφέρεια να μελετήσει τις ανάγκες του αλλά και κάποια επιπλέον δεδομένα (αναλογία του στεγασμένου με το υπαίθριο εμπόριο, την γεωγραφική ιδιομορφία της περιοχής) ώστε εν συνεχεία να προβεί στην έκδοση ή όχι των αδειών.
Επίσης, μια ακόμα επιλογή είναι η απευθείας πώληση των προϊόντων τους από το χωράφι του. «Μπορούν από το κτήμα τους να πουλούν την παραγωγής τους. Γι’ αυτό δεν χρειάζεται άδεια υπαίθριου εμπορίου, πρέπει μόνο φορολογικά να είναι εντάξει», μας εξηγούν από το ΥΠΑΝ.
Οι Περιφέρειες
Για το θέμα ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε και με τα αρμόδια τμήματα εμπορίου Περιφερειακών Ενοτήτων που είναι αρμόδια για το θέμα. Σύμφωνα με όσα μας ανέφεραν στελέχη των τμημάτων αυτών: «Μέχρι τις 15 Μάιου 2014 ο νόμος 2323/1995 έδινε το δικαίωμα οι παραγωγοί προϊόντων γης και θάλασσας να παίρνουν παραγωγική άδεια υπαίθριου πλανόδιου εμπορίου από την πρώην Νομαρχία, νυν Περιφέρεια. Αν ήθελαν να καταλαμβάνουν σταθερό χώρο έκαναν αίτηση στο Δήμο και κατόπιν ελέγχου δινόταν η έγκριση. Οι παραγωγοί της πρώτης κατηγορίας όταν λάμβαναν άδεια από την Περιφέρεια μπορούσαν να πουλήσουν τα προϊόντα τους σε όλη την Ελλάδα χωρίς πληθυσμιακό κριτήριο τα προϊόντα τους στον τελικό καταναλωτή και μάλιστα χωρίς αποδείξεις διότι τα μετακινούσαν με δελτία αποστολής και τους εξαιρούσε ο νόμος από την έκδοση αποδείξεων με τη λογική να ρίχνουν το κόστος ώστε να αγοράζει ο καταναλωτής σε φθηνότερες τιμές».
Και προσθέτουν: «από τις 15 Μαΐου με την ψήφιση του νόμου 4264/2014 καταργήθηκε το δικαίωμα του παραγωγού να εκδώσει νέες παραγωγικές άδειες. Ο Νέος Αγρότης από εδώ και στο εξής μπορεί να πουλάει τα προϊόντα του (όπως και στο παρελθόν) στο χονδρεμπόριο και όχι υπαίθρια πλανόδια στον τελικό καταναλωτή ή να πάρει άδεια στάσιμου εμπορίου. Τα δημοτικά συμβούλια σε συνεργασία με τα περιφερειακά συμβούλια μπορούν να αποφασίσουν να δημιουργήσουν αγορές παραγωγών όμως αυτό στην πράξη είναι δύσκολο αφού υπάρχουν οι λαϊκές αγορές. Αυτό που θα πρέπει να κάνει ένας αγρότης ο οποίος έχει σημαντική παραγωγή είναι να βρει και να εξασφαλίσει τρόπους πώλησης στο χονδρεμπόριο (ξενοδοχεία, εστιατόρια κλπ)».
Σε ερώτησή μας σχετικά με την δημιουργία αδικιών για τους νέους αγρότες σε σχέση με τους παλιούς πού μπορούν να πουλούν υπαίθρια πλανόδια υπάλληλοι των Π.Ε. μας αναφέρουν ότι: για να λυθεί αυτό θα πρέπει να εκδοθεί Υπουργική Απόφαση ή Προεδρικό Διάταγμα ώστε να δίνει την δυνατότητα να λαμβάνουν αυτές τις άδειες όσοι παραγωγοί ενδιαφέρονται. Ειδικά τώρα με την κρίση είναι πολλοί οι αγρότες που απευθύνονται καθημερινά στις υπηρεσίες μας και ζητούν να λάβουν παραγωγικές άδειες υπαίθριου πλανόδιου εμπορίου».
Τι γίνεται με όσους διαθέτουν παλιές άδειες;
Τι γίνεται όμως με όσους αγρότες έχουν λάβει τα προηγούμενα χρόνια άδειες πλανόδιου εμπορίου; Συνεχίζουν να ισχύουν; Σύμφωνα με το νέο θεσμικό πλαίσιο και με όσα μας πληροφορούν από το ΥΠΑΝ και τις Περιφέρειες: «οι άδειες αυτές παραμένουν σε ισχύ και μπορούν να ανανεώνονται εφόσον ο κάτοχός τους μπορεί να αποδεικνύει κάθε χρόνο μέχρι και την συνταξιοδότησή του ότι είναι αγρότης (άρθρο 22 παράγραφος 5 του Ν. 4264/2014). Επίσης αυτές οι άδειες δεν μπορούν να μεταβιβάζονται σε συγγενικά πρόσωπα ή άλλους». Οι άδειες αυτές ασκούνταν με δύο τρόπους. Ή πλανόδια σε όλη την επικράτεια χωρίς περιορισμούς ή στάσιμα (πηγαίνανε στον Δήμο που ήθελε και έκανε αίτηση να του χορηγηθεί ένας χώρος). Όλα αυτά ισχύουν ακόμα για όσους έχουν άδειες.
Χρήστος Διαμαντόπουλος
xdiam@agrotypos.gr
Πλέον οι αγρότες - μεταξύ αυτών και οι Νέοι Αγρότες - που ψάχνουν διέξοδο πώλησης της παραγωγής τους μπορούν να το κάνουν μόνο σε «υπαίθριες αγορές» (εκτός των λαϊκών και δημοτικών αγορών) ή να ζητήσουν από το δήμο «άδεια στάσιμου εμπορίου». Όταν αναφερόμαστε σε «υπαίθριες αγορές» αυτές ουσιαστικά είναι οι θρησκευτικές, επαιτειακές και παραδοσιακές εμποροπανηγύρεις, ζωοπανηγύρεις, πασχαλινές και χριστουγεννιάτικες αγορές, οι ειδικές παραδοσιακές τοπικές αγορές (π.χ. στο Κοπανάκι στην Μεσσηνία που λειτουργεί εδώ και 100 χρόνια, στο Δοξάτο Δράμας κ.α.) και οι κυριακάτικες αγορές.
Γιατί σταμάτησε η έκδοση αδειών;
Ο λόγος της παύσης έκδοσης των προηγούμενων τύπου αδειών – σύμφωνα με το ρεπορτάζ του ΑγροΤύπου - οφείλεται στο γεγονός ότι υπήρχαν διαμαρτυρίες από εμπορικούς συλλόγους και άλλους φορείς του στεγασμένου εμπορίου με την αιτιολογία ότι το «παράνομο πλανόδιο εμπόριο» έχει γιγαντωθεί και θα πρέπει σε καιρούς κρίσης να προστατευθεί το λεγόμενο στεγασμένο εμπόριο. Γενάτε όμως το ερώτημα: Αν δεν μπορεί η ίδια η πολιτεία να ελέγξει την σωστή λειτουργία ενός κλάδου απλά τον παύει, «συμπαρασύροντας» και τους νόμιμους;
Την ίδια στιγμή με ένα νέο επενδυτικό πρόγραμμα του ΥπΑΑΤ (Νέων Αγροτών) το επόμενο διάστημα θα ενταχθούν στην αγροτική παραγωγή περίπου 11.000 Νέοι Αγρότες. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι γιατί θα πρέπει να στερούνται της επιλογής που είχαν οι αγρότες τα προηγούμενα χρόνια να διαθέτουν όπου επιθυμούν τα προϊόντα τους εφόσον τηρούν όλες τις προϋποθέσεις και είναι καθ’ όλα νόμιμοι; Μπορούν οι υπάρχουσες υπαίθριες αγορές που περιγράψαμε να απορροφήσουν το σύνολο των αγροτών που θα βγουν στην αγορά; Η απάντηση στο τελευταίο ερώτημα είναι σίγουρα όχι.
Τι μπορούν να κάνουν οι νέοι αγρότες με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο
Σύμφωνα με όσα μας αναφέρουν υπηρεσιακά στελέχη του Υπουργείου Ανάπτυξης που ασχολούνται με την διαδικασία, από εδώ και στο εξής ένας αγρότης που επιθυμεί να πουλήσει τα αγροτικά του προϊόντα εκτός λαϊκών αγορών, είτε μπορεί να τα διαθέσει μέσω του υπαίθριου εμπορίου, αλλά πάντα στα όρια των υπαίθριων αγορών (οι άδειες πλέον χορηγούνται από τις Περιφέρειες και ισχύουν εντός των ορίων τους) ή σε κάποιες περιπτώσεις σε κάποια συγκεκριμένα σημεία του Δήμου, σε συγκεκριμένες ημέρες και ώρες (οι άδειες αυτές θα εκδίδονται από τον Δήμο).
Αυτό που συμβουλεύουν λοιπόν τα αρμόδια στελέχη του ΥΠΑΝ τους ενδιαφερόμενους είναι εφόσον πλέον δεν μπορούν να πουλήσουν αγροτικά προϊόντα με τον «παλιό τρόπο» να αιτηθούν στους Δήμους για την έκδοση μιας νέου τύπου άδειας ώστε στη συνέχεια ο Δήμος η ή Περιφέρεια να μελετήσει τις ανάγκες του αλλά και κάποια επιπλέον δεδομένα (αναλογία του στεγασμένου με το υπαίθριο εμπόριο, την γεωγραφική ιδιομορφία της περιοχής) ώστε εν συνεχεία να προβεί στην έκδοση ή όχι των αδειών.
Επίσης, μια ακόμα επιλογή είναι η απευθείας πώληση των προϊόντων τους από το χωράφι του. «Μπορούν από το κτήμα τους να πουλούν την παραγωγής τους. Γι’ αυτό δεν χρειάζεται άδεια υπαίθριου εμπορίου, πρέπει μόνο φορολογικά να είναι εντάξει», μας εξηγούν από το ΥΠΑΝ.
Οι Περιφέρειες
Για το θέμα ο ΑγροΤύπος επικοινώνησε και με τα αρμόδια τμήματα εμπορίου Περιφερειακών Ενοτήτων που είναι αρμόδια για το θέμα. Σύμφωνα με όσα μας ανέφεραν στελέχη των τμημάτων αυτών: «Μέχρι τις 15 Μάιου 2014 ο νόμος 2323/1995 έδινε το δικαίωμα οι παραγωγοί προϊόντων γης και θάλασσας να παίρνουν παραγωγική άδεια υπαίθριου πλανόδιου εμπορίου από την πρώην Νομαρχία, νυν Περιφέρεια. Αν ήθελαν να καταλαμβάνουν σταθερό χώρο έκαναν αίτηση στο Δήμο και κατόπιν ελέγχου δινόταν η έγκριση. Οι παραγωγοί της πρώτης κατηγορίας όταν λάμβαναν άδεια από την Περιφέρεια μπορούσαν να πουλήσουν τα προϊόντα τους σε όλη την Ελλάδα χωρίς πληθυσμιακό κριτήριο τα προϊόντα τους στον τελικό καταναλωτή και μάλιστα χωρίς αποδείξεις διότι τα μετακινούσαν με δελτία αποστολής και τους εξαιρούσε ο νόμος από την έκδοση αποδείξεων με τη λογική να ρίχνουν το κόστος ώστε να αγοράζει ο καταναλωτής σε φθηνότερες τιμές».
Και προσθέτουν: «από τις 15 Μαΐου με την ψήφιση του νόμου 4264/2014 καταργήθηκε το δικαίωμα του παραγωγού να εκδώσει νέες παραγωγικές άδειες. Ο Νέος Αγρότης από εδώ και στο εξής μπορεί να πουλάει τα προϊόντα του (όπως και στο παρελθόν) στο χονδρεμπόριο και όχι υπαίθρια πλανόδια στον τελικό καταναλωτή ή να πάρει άδεια στάσιμου εμπορίου. Τα δημοτικά συμβούλια σε συνεργασία με τα περιφερειακά συμβούλια μπορούν να αποφασίσουν να δημιουργήσουν αγορές παραγωγών όμως αυτό στην πράξη είναι δύσκολο αφού υπάρχουν οι λαϊκές αγορές. Αυτό που θα πρέπει να κάνει ένας αγρότης ο οποίος έχει σημαντική παραγωγή είναι να βρει και να εξασφαλίσει τρόπους πώλησης στο χονδρεμπόριο (ξενοδοχεία, εστιατόρια κλπ)».
Σε ερώτησή μας σχετικά με την δημιουργία αδικιών για τους νέους αγρότες σε σχέση με τους παλιούς πού μπορούν να πουλούν υπαίθρια πλανόδια υπάλληλοι των Π.Ε. μας αναφέρουν ότι: για να λυθεί αυτό θα πρέπει να εκδοθεί Υπουργική Απόφαση ή Προεδρικό Διάταγμα ώστε να δίνει την δυνατότητα να λαμβάνουν αυτές τις άδειες όσοι παραγωγοί ενδιαφέρονται. Ειδικά τώρα με την κρίση είναι πολλοί οι αγρότες που απευθύνονται καθημερινά στις υπηρεσίες μας και ζητούν να λάβουν παραγωγικές άδειες υπαίθριου πλανόδιου εμπορίου».
Τι γίνεται με όσους διαθέτουν παλιές άδειες;
Τι γίνεται όμως με όσους αγρότες έχουν λάβει τα προηγούμενα χρόνια άδειες πλανόδιου εμπορίου; Συνεχίζουν να ισχύουν; Σύμφωνα με το νέο θεσμικό πλαίσιο και με όσα μας πληροφορούν από το ΥΠΑΝ και τις Περιφέρειες: «οι άδειες αυτές παραμένουν σε ισχύ και μπορούν να ανανεώνονται εφόσον ο κάτοχός τους μπορεί να αποδεικνύει κάθε χρόνο μέχρι και την συνταξιοδότησή του ότι είναι αγρότης (άρθρο 22 παράγραφος 5 του Ν. 4264/2014). Επίσης αυτές οι άδειες δεν μπορούν να μεταβιβάζονται σε συγγενικά πρόσωπα ή άλλους». Οι άδειες αυτές ασκούνταν με δύο τρόπους. Ή πλανόδια σε όλη την επικράτεια χωρίς περιορισμούς ή στάσιμα (πηγαίνανε στον Δήμο που ήθελε και έκανε αίτηση να του χορηγηθεί ένας χώρος). Όλα αυτά ισχύουν ακόμα για όσους έχουν άδειες.
Χρήστος Διαμαντόπουλος
xdiam@agrotypos.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου