Οι φορείς της αγοράς, από την πλευρά τους, κρατούν «μικρό καλάθι», καθώς η μόνη ανάπτυξη που βλέπουν τα τελευταία χρόνια είναι αυτή του… παρεμπορίου.
Αλλωστε, το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο απ’ ό,τι φαίνεται… διότι ακόμη πιο σημαντικό από την ύπαρξη του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου είναι να διασφαλιστούν οι προϋποθέσεις τήρησής του. Ενδεικτικά, αναφέρεται πως οι αστυνομικές επιχειρήσεις που πραγματοποιούνται για την καταστολή των παράνομων παζαριών έχουν, συνήθως, περιορισμένη διάρκεια (έως την αποχώρηση των οργάνων). Γεγονός, που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη προσωπικού στους αρμόδιους φορείς ελέγχου και αστυνόμευσης.
Στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης για το υπαίθριο εμπόριο, που αποκάλυψε ο «Ε.Τ.», ορίζονται ως «κυριακάτικες υπαίθριες αγορές» αυτές που λειτουργούν εθιμικά και στις οποίες δραστηριοποιούνται κυρίως παλαιοπώλες, συλλέκτες, ρακοσυλλέκτες και συναφείς επιτηδευματίες.
Ακόμη, υπογραμμίζεται πως για τη λειτουργία των κυριακάτικων αγορών απαιτείται απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου. Με τη συγκεκριμένη απόφαση εγκρίνεται, επίσης, ο κανονισμός λειτουργίας των αγορών αυτών, στον οποίο θα εμπεριέχονται απαραιτήτως: ο χώρος διενέργειας της αγοράς, η χρονική διάρκεια της αγοράς, τα πωλούμενα είδη, ο τρόπος επιλογής και τοποθέτησης των πωλητών, τα καταβαλλόμενα τέλη και ο τρόπος είσπραξης αυτών, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της αγοράς.
Τι πωλείται
Στις υπαίθριες κυριακάτικες αγορές διατίθενται πάσης φύσεως προϊόντα πλην διατροφικών. Μάλιστα μπορούν να διακριθούν στις εξής ειδικότερες αγορές ανάλογα με το αντικείμενο πώλησης:
α) Κυριακάτικες αγορές, όπου επιτρέπεται η πώληση ειδών ένδυσης, υπόδησης, νεωτερισμών, λευκών ειδών, δερμάτινων ειδών, βιομηχανικών ειδών, ειδών υαλοπωλείου, πλαστικών και εκκλησιαστικών ειδών, καλλωπιστικών φυτών, ειδών και υποβοηθητικών καλλιέργειας ανθοκομικής (πήλινες-πλαστικές γλάστρες, χώμα).
β) Κυριακάτικες αγορές παλαιοπωλών και συναφών επιτηδευματιών, αγορές συλλεκτών.
γ) Κυριακάτικες αγορές βιβλίων, στις οποίες επιτρέπεται η πώληση βιβλίων.
Αξίζει να σημειωθεί πως δεν επιτρέπεται η λειτουργία περισσοτέρων από μίας κυριακάτικης αγοράς, εντός των ορίων κάθε Δήμου. Η ίδρυσή της πραγματοποιείται κατόπιν απόφασης του Περιφερειακού Συμβουλίου μετά από εισήγηση του οικείου δήμου.
Απαραίτητη προϋπόθεση για τη συμμετοχή στις αγορές αυτές πωλητών που διαθέτουν όλα τα νόμιμα φορολογικά παραστατικά και δεν είναι αδειούχοι λαϊκών αγορών, πλανόδιου ή στάσιμου εμπορίου, είναι η κατοχή βεβαίωσης δραστηριοποίησης υπαίθριου εμπορίου.
Αυτή, εκδίδεται από το δήμο μόνιμης κατοικίας των πωλητών που ενδιαφέρονται να συμμετέχουν στις αγορές και δεν απαιτείται προκήρυξη.
Ο πωλητής με αίτησή του, στην οποία επισυνάπτει έναρξη ταμειακής μηχανής και βεβαίωση άσκησης δραστηριοτήτων με τις μεταβολές της αιτείται την έκδοση της βεβαίωσης.
Η τελευταία αποτελεί το απαραίτητο πιστοποιητικό προκειμένου να ζητήσει να συμμετάσχει στις αγορές των δήμων όλης της χώρας. Η έγκριση συμμετοχής στο συγκεκριμένο τύπο υπαίθριων αγορών εκδίδεται μετά από πρόσκληση του οικείου Δήμου σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας της αγοράς. Η ισχύς των εγκρίσεων αυτών είναι ίση με τη διάρκεια λειτουργίας των υπαίθριων αγορών που αφορά η πρόσκληση. Οι εγκρίσεις δίδονται με κλήρωση ως εξής:
α) Σε ποσοστό 70% σε υπαίθριους πωλητές που διαθέτουν όλα τα νόμιμα φορολογικά παραστατικά.
β) 20% σε πωλητές βιομηχανικών ειδών αδειούχους λαϊκών αγορών.
γ) 10% σε πωλητές βιομηχανικών ειδών αδειούχους πλανόδιου ή στάσιμου εμπορίου.
Σημειώνεται πως σε περίπτωση μη ενδιαφέροντος από αδειούχους των κατηγοριών β’ και γ’ ο αριθμός των θέσεων των κατηγοριών αυτών προστίθεται στον αριθμό της α’ κατηγορίας.
Για την υποβολή της αίτησης συμμετοχής το ενδιαφερόμενο φυσικό πρόσωπο, υποβάλλει στην αρμόδια υπηρεσία του δήμου αίτηση, επιδεικνύοντας: α) την άδεια υπαιθρίου εμπορίου που κατέχει και β) τη βεβαίωση δραστηριοποίησης υπαίθριου εμπορίου κατά περίπτωση.
Από το συνολικό αριθμό των προς διάθεση θέσεων τουλάχιστον 15% χορηγείται σε Ελληνες Ρομά, εφόσον υπάρχουν ανάλογες αιτήσεις.
Μετά την υποβολή αιτήσεων και το πέρας της διαδικασίας εκδίδεται με απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου κατάλογος συμμετεχόντων για την κάθε υπαίθρια αγορά, η οποία αποτελεί και την έγκριση για κάθε συμμετέχοντα σε αυτή. Η συγκεκριμένη απόφαση κοινοποιείται στην οικεία περιφέρεια και είναι διαθέσιμη ανά πάσα στιγμή στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα. Τα τέλη που εισπράττονται από τη συμμετοχή και τη χορήγηση των θέσεων περιέρχονται στον οικείο δήμο.
Οσες κυριακάτικες αγορές έχουν ιδρυθεί πριν ψηφισθεί το σχετικό νομοσχέδιο θα συνεχίσουν κανονικά τη λειτουργία τους. Από εκεί και πέρα, μπορούν να ιδρυθούν εκ νέου, μετά τη λήξη του χρόνου λειτουργίας τους, με βάση τις διατάξεις που προβλέπει ο νέος νόμος.
Για όλες τις υφιστάμενες κατά τη δημοσίευση του νόμου αγορές ο οικείος δήμος εκδίδει με απόφαση δημοτικού συμβουλίου εντός τριών μηνών κανονισμό λειτουργίας, τον οποίο κοινοποιεί στην οικεία περιφέρεια. Σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης αυτής τα αρμόδια όργανα υπέχουν πειθαρχική ευθύνη.